Aldako 42 militantek kanpalekua plantan eman dute Baionako Suprefeturaren aitzinean, alokatzaileak udan beren etxebizitzen uztera eta ber-aloitzeko aterabide prekario batzuren atzematera behartzen dituzten iruzurrezko alokatze kontratuen biderkatzea salatzeko. Elkarteko ordezkariek Pirinio Atlantikoetako Prefetarekin hitzordu-galdea pausatu ondoren, gai minbera hori ahal bezain laster aipatzeko, Aldak kanpalekua altxatu du, botere publikoen erreakzio eskasa balitz, laster ekintzak burutuak izanen direla jakinaraziz.
Oihal-etxolen eta piknikatzeko mahainen, paellaren, errekien, maleta errotadunen, aldairarako kartoizko kutxen, eta lanerako jantzien artean, giroa plantatua da: hemen, Prefeturaren parean plantan eman den kanpaleku salbai honetan, ez da turistei harrera egiten, baizik eta handituz doan udako beren etxebizitzatik kanporatuak diren urte osoko alokatzaileen multzoari. Sarrerako pankartak hau adierazten du: uda honetan, “Uhin urdinen kanpalekua” “Iruzurrezko alokatze kontratuen kanpalekua” bilakatu da.
Ikasle ez direnendako, ikasleendako diren alokatze kontratuak, hemen bizi diren langileendako, mugikortasun alokatze kontratuak, alokatze kontratu arruntak… baina geroko data batekin izenpetua den aitzin-abisua gehitua, etxebizitza “behin-behineko eta aisialdiko bizitegi” gisa kalifikatzen duten alokatze kontratuak, etab.: Alda ohartu da, egunero bere laguntza galdatzera etortzen diren alokatzaileak lagunduz, eskrupulurik gabeko jabeak irudimentsuak direla legea hausteko eta udan prezio handienean alokatzea lortzeko. «Ez dira kasu isolatu bakar batzu: lekukotasunen biderkatzeak agerian utzi du arlo horretan zinezko “lege-gabeko” eremua bilakatu den Ipar Euskal Herrian praktika masiboa dela. Alokatze kontratu horiek larriki prekarizatzen dituzte alokatzaileak: haiek onartzera behartuak dira zeren ez da beste etxebizitzarik eskuragarri, hemen bizi diren eta hemen lan egiten duten pertsonak udan kanpalekuan edo ahaide hurbil baten sofan lo egitera behartuak dira… eta ez dute beren etxebizitza irailean edo urrian bakarrik berreskuratuko!” adierazi du Xebax Christy-k, Aldako bozeramaileak.
“Ikasleentzat den alokatze-kontratu bat ukan dut 4 urtez segidan jakinez 36 urte dituztala eta lanean ari naizela. Aldarekin harremanetan ezarri naiz eta elkarteak azaldu dit nola egon behar naizen arras legalki ene etxebizitzan uda honetan eta ondotik ere. Azken lau urteetan, lehen aldikotz ez naiz maiatzean zehar estres eta herstura egoeran « , dio Mariek. Marie-rentzat egin duen bezala, Aldak jadanik hainbat pertsonei ahalbidetu die beren iruzurrezko alokatze kontratua automatikoki arraberritzen den 12 hilabeteko alokatze kontratuan eraldatzea.
Praktika masibo honen aitzinean, Aldak ekintza hau antolatu du Prefeta ozenki galdezkatzeko. «Alokatze kontratu horiek guziak arras ilegalak dira! Mublatu baten alokatze kontratua 12 hilabetekoa da denentzat, kategoria oso zehatz batzuendako salbuespenak izan ezik (ikasleak, mugikortasun egoeran diren langileak, etab.). Higiezinei dagokienez, ustelkerian ari diren hainbat jabe eta agentzia, Euskal Herrian, Far West-ean bezala ari dira, federik eta legerik gabe… Prefetari galdatzen diogu legearen aplikazioa bermatzeko neurriak hartuak eta indartuak izan daitezen, eta horren bidez saihestea, urtero, 2, 3 edo 4 hilabetez, ehunka pertsona etxerik gabe egon daitezen! ” bururatu du Ainize Butron-ek, Pirinio Atlantikoetako Prefetarekin hitzordu eskaera ofiziala Suprefeturan utzi duen Aldako bozeramaileak.
Aldak heldu diren bi urteetan alokatze kontratuetako praktiken oneratzea eta sanotzea lortzea den bere asmo irmoa agerian uzten du, beste behin ere, deitoratuz, Estatuaren eta Herriko Etxeen lana egitea behartua dela Airbnb bezalako mublatu turistikoen erregistratzearen obligazioaren urratze argi eta masiboaren kontra eraman borrokaren kasuan bezala.
Ekintza berriak laster burutuko dira, botere publikoen aldetik ez bada behar heineko erreakziorik lortzen.
Anartean, legez kanpoko alokatze kontratuen biktima diren alokatzaile guziei gomita luzatzen die elkarteak lehenbailehen harekin harremanetan sar daitezen, eta kontratu horien birkalifikatzeko eta horren bidez uda honetatik aitzina beren etxebizitzan egoiteko parada ukan dezaten.