Aurtengo maiatzaren 19an, Berriak argitaratu zigunez, txosten berezi bat kaleratu du Espainiako Atzerri Ministerioak nazioen eskubideak gaitzat zuena, bereziki Euskal Herria eta Kataluniako kasuak aipatuz.
Txosten horren arabera, konkista bat eta oinarrizko eskubideak zanpatzea beharrezkoak dira herri batek autodeterminazioa eska dezan, eta ez da aldebakarrekoa izan behar delako eskaera hori.
Asmo horri jarraituz Euskal Herriak autodeterminazioa eta horri buruzko eskaera bat egiteko eskubiderik ez luke, eta naski Katalunian udazkenean eginen den erreferrenduma ez litzateke zilegi.
Dudarik gabe gauza bera gerta litzateke Galiziari dagokionez. Baita sezesio eskubidea onartzen duen konstituziorik munduan ez dagoela diosku ere txostenak.
Mamian ala azalean ikertzen badugu ere, guztiz fundamenturik gabea da txosten horrek jarritakoa.
Lehenik, herri batek bere askatasuna edo emanzipazionea eskatzen duelarik, beti bere borondatez egiten du, menperatzen duen estatuak eskatu diezaion haiduru izan gabe.
Gaiari dagokionez, herri edo estatu menperatzaileak higitu gabe gelditu nahi du, dagoen egoera babestuz eta mantenduz.
Herri baten zapaltzea eta okupazioa ez da beti konkista militar baten ondorioa, baizik-eta ezkontza edo itaun baten emaitza edo prezioa izan daiteke. Bretaina duela bost mende ezkontza baten ondorioz “frantsesa” bihurtu zen; Korsika erosi zuen duela bi mende baino gehiago Frantziako Erreinuak; Algeria aldiz, armen indarrez konkistatu zuen Frantziak. Bainan hiru kasu horietan “legez kanpo” dago Korsika edo Bretainako independentzia, eta Algeriarena “Frantzia bat eta ezin zatituzkoa zelako” konstituzioaren arabera legez kanpokoa zen ere.
Estatu berdina, lege berdinak eta akats berdinak dudarik gabe. Azken bi mende horietan nazio askapen mugimenduen historia ikertzekotan halako adibideak ehunka eman ditzakegu.
Euskal Herriaren kasuan indarra eta diplomazi larria nahasturik izan dira Nafarroan eta “Vascongadas” deitu probintzietan hurrenez hurren.
XIX-garren mendean indarren bitartez galdu ziren foruak Hegoaldeko lau probintzietan eta Francoren altxamenduaren garaian indarrez kendu zuten Espainiako nazionalistek legez Euskal Herriak lortu zuen Estatutua.
Katalunia eta Espainiaren arteko harremanak ez dira historian zehar indarkeriarik gabe geratu: Lleida indarrez konkistatu zuen Filipe IV Espainiako erregeak 1644 eta 1646 bitartean; 1652-an Barcelona bereganatu zuten Espainiako osteek; 1710 ean Kataluniari beste eraso bat egin zion Felipe Vak; 1938an frankistek zanpatu zuten Katalunia.
Txosten berdinak dionari aitzi, munduko konstituzio batzuek sezesio eskubidea, onartzen dute; bere konstituzioaren arabera, Texas AEB- etatik bana daiteke. Sobiet Elkargoaren garaietan, edozein errepublikak Elkargotik ateratzeko eskubidea bazuen. Naski, eskubide horiek teorikoak dira, eta hala gertatzekotan, Washington edo Moskuren erreakzioa zer izanen den edo zer izanen zen hurrenez hurren zaila da azaltzea, bainan guztiz faltsua da eskubide hori esistitzen ez dela aldarrikatzea.
Nazioarteko zuzenbidearen arabera dauden mugak ezin omen dira aldatu diote Espainiako adituek. Bainan ez ote da hori “preso” dauden herrien askapenari uko egitea?
Politika ezezkor hori Afrikan egiten da, non joan den mendean eraturiko Estatu berriek metropolis ohiekin mugak ez aldatzeko tratuak egin zituzten; hildo honetatik joanez kolonioalismoak ezarritako mugak zaintzen dituzte Nigeriak, Boli-Kostak eta hainbat Estatuk, benetako nazioen batasuna eta berjabetasuna oztopatzen dutela.
Espainiak argitaraturiko txostenak argi adiarazten digun gauza bakarra zera da: nazio baten definizio juridikoak Madrileko goiko administrazotik etortzekotan bakarrik balio du, bainan horrela Galizia, Euskal Herria eta Kataluniari nazio izaera ukatzen zaie.
Indépendant, sans pub, en accès libre,
financé par ses lecteurs
Faites un don à Enbata.info
ou abonnez-vous au mensuel papier
Les temps sont difficiles, et nous savons que tout le monde n’a pas la possibilité de payer pour de l’information. Mais nous sommes financés par les dons de nos lectrices et lecteurs, et les abonnements au mensuel papier : nous dépendons de la générosité de celles et ceux qui peuvent se le permettre.
« Les choses sans prix ont souvent une grande valeur » Mixel Berhocoirigoin
Cette aide est vitale. Grâce à votre soutien, nous continuerons à proposer les articles d'Enbata.Info en libre accès et gratuits, afin que des milliers de personnes puissent continuer à les lire chaque semaine, pour faire ainsi avancer la cause abertzale et l’ancrer dans une perspective résolument progressiste, ouverte et solidaire des autres peuples et territoires.
Chaque don a de l’importance, même si vous ne pouvez donner que quelques euros. Quel que soit son montant, votre soutien est essentiel pour nous permettre de continuer notre mission.
Pour tout soutien de 50€/eusko ou plus, vous pourrez recevoir ou offrir un abonnement annuel d'Enbata à l'adresse postale indiquée. Milesker.
Si vous êtes imposable, votre don bénéficiera d’une déduction fiscale (un don de 50 euros / eusko ne vous en coûtera que 17).
Independentea, publizitaterik gabekoa, sarbide irekia, bere irakurleek diruztatua
Enbata.Info-ri emaitza bat egin
edo harpidetu zaitezte hilabetekariari
Garai gogorrak dira, eta badakigu denek ez dutela informazioa ordaintzeko ahalik. Baina irakurleen emaitzek eta paperezko hilabetekariaren harpidetzek finantzatzen gaituzte: ordaindu dezaketenen eskuzabaltasunaren menpe gaude.
«Preziorik gabeko gauzek, usu, balio handia dute» Mixel Berhocoirigoin
Laguntza hau ezinbestekoa zaigu. Zuen sustenguari esker, Enbata.Info artikuluak sarbide librean eta urririk eskaintzen segituko dugu, milaka lagunek astero irakurtzen segi dezaten, hola erronka abertzalea aitzinarazteko eta ikuspegi argiki aurrerakoi, ireki eta beste herri eta lurraldeekiko solidario batean ainguratuz.
Emaitza oro garrantzitsua da, nahiz eta euro/eusko guti batzuk eman. Zenbatekoa edozein heinekoa izanik ere, zure laguntza ezinbestekoa zaigu gure eginkizuna segitzeko.
50€/eusko edo gehiagoko edozein sustengurentzat, Enbataren urteko harpidetza lortzen edo eskaintzen ahalko duzu zehaztuko duzun posta helbidean. Milesker.
Zergapean bazira, zure emaitzak zerga beherapena ekarriko dizu (50 euro / eusko-ko emaitzak, 17 baizik ez zaizu gostako).