par 
Duela 60 urte, Jakes Abeberryk lehen sar hitza idatzi zuenean, bere kezka agertu zuen euskal populuaren etorkizunaz; bai hortan ginen Euskal Herrian, eta euskararen egoera aipatzen zuen partikulazki. Seinale txarrak ikusten zituen, eta galdera sinple hau pausatzen zuen, berrogoi urteren buruan jende batzuk izanen zirenetz euskaraz mintzatzeko, edo bederen euskara irakasteko. Ahalmen handikoa baitzen, Jakesek irakaskuntzaren garrantzia azpimarratzen zuen jadanik eta bere borrokatzeko kemena agerrarazten ere.
Geroztik, Enbata mugimenduak eta hainbat egiturak eta jendek landatu dituzten hazien fruituak biltzen eta gozatzen ditugu. Jakesek, azken hatsa eman aitzin, bere lehen sar hitzean pausatu zuen galderari erantzuteko parada ukan du. Bai noski, itzalak eta hodeiak badaude euskararen meteoan baina urte berri honen hastapenean eta Jakesi omenaldi bat idazteko garaian, baikortasunaren erabakia hartuko dugu.
Jakesek euskararekin zuen lotura interesgarria zen, batzuek pentsatuko dute korapilatsoa zela. Bere ibilbide politikoan, buru belarri aritu da euskal kulturaren alde, euskararen alde, gure hizkuntzak ukan behar dituen egiturak eta tresnak bultzatuz. Miarritzen, desafio handia zuen bere aitzinean, euskarari toki bat eskaintzeko edo egiteko.
Bere eguneroko bizian, entseguak egin zituen euskalduntzeko baina ez zuen iduriz lortu. Enbataren lehen urratsetan, eztabaidak sortu ziren –beharbada oraindik trenkatuak ez direnak–euskarak eguneroko bizian edo militantzian ukan behar zuen lekuaz. Orokorki, garaian ikuspuntu desberdinak agertu ziren kostaldeko eta barnealdeko militanteen artean horri buruz.
Duela guti Luhuson iragan zen mintzaldi batean, Eñaut Etxamendik azpimarratzen zuen zer nolako egoeratan zegoen euskara bigarren mundu gerlatik landa, zer nolako sufrimenduak eta bihozmin psikologikoak bizi zituzten garai hartako gazteek partikulazki. Eñautek aitortzen zuen kasik berak ere dudak ukan zituela garai hartan euskararen etorkizunerako. Egoera horren aitzinean, gure herriak edo komunitateak pairatzen zituen tenpesta guzien aitzinean, Jakes bezalako jendeak altxatu eta antolatu ziren; azpimarratzen zuen bezala, «ideal batentzat suhartuz baina ideal horren gauzatzeko lan eginez».
Hainbat artikulutan aipatu da Irulegiko eskuaren garrantzia euskararen historia dokumentatzeko edo gure nazio sentimendua eraikitzeko, nolabait gure duintasunari ere indar gehiago emateko. Jakes bezalako militante batek, hots euskal herritar batek, erakusten digu gure esku dagoela Euskal Herriaren eta euskararen ibilbidea segiaraztea.
Zenbat aldiz entzun dute, zenbat aldiz entzun dugu, eta zenbat aldiz ere gaur egungo gazte euskaldunek entzuten dute noiztenka euskara edo euskal kultura zaharkituak direla, deusentzat balio ez dutela.
Urratsez urrats frogatzen dugu kontrarioa dela; Jakesek eta haren inguruan aritu diren jendeek erakutsi dute herri honen etorkizuna segurta dezakegula, baita munduak ezagutzen dituen desafioak gaindi ditzakegula ere hemendik abiatuz, euskal kulturatik abiatuz eta azken finean euskarak eskaintzen duen ikuspuntutik edo milaka urteko esperientziatik abiatuz.
Gure iragana nolabait aitzinean dugu, euskara da gure etorkizun bakarra.
Indépendant, sans pub, en accès libre,
financé par ses lecteurs
Faites un don à Enbata.info
ou abonnez-vous au mensuel papier
Les temps sont difficiles, et nous savons que tout le monde n’a pas la possibilité de payer pour de l’information. Mais nous sommes financés par les dons de nos lectrices et lecteurs, et les abonnements au mensuel papier : nous dépendons de la générosité de celles et ceux qui peuvent se le permettre.
« Les choses sans prix ont souvent une grande valeur » Mixel Berhocoirigoin
Cette aide est vitale. Grâce à votre soutien, nous continuerons à proposer les articles d'Enbata.Info en libre accès et gratuits, afin que des milliers de personnes puissent continuer à les lire chaque semaine, pour faire ainsi avancer la cause abertzale et l’ancrer dans une perspective résolument progressiste, ouverte et solidaire des autres peuples et territoires.
Chaque don a de l’importance, même si vous ne pouvez donner que quelques euros. Quel que soit son montant, votre soutien est essentiel pour nous permettre de continuer notre mission.
Pour tout soutien de 50€/eusko ou plus, vous pourrez recevoir ou offrir un abonnement annuel d'Enbata à l'adresse postale indiquée. Milesker.
Si vous êtes imposable, votre don bénéficiera d’une déduction fiscale (un don de 50 euros / eusko ne vous en coûtera que 17).
Independentea, publizitaterik gabekoa, sarbide irekia, bere irakurleek diruztatua
Enbata.Info-ri emaitza bat egin
edo harpidetu zaitezte hilabetekariari
Garai gogorrak dira, eta badakigu denek ez dutela informazioa ordaintzeko ahalik. Baina irakurleen emaitzek eta paperezko hilabetekariaren harpidetzek finantzatzen gaituzte: ordaindu dezaketenen eskuzabaltasunaren menpe gaude.
«Preziorik gabeko gauzek, usu, balio handia dute» Mixel Berhocoirigoin
Laguntza hau ezinbestekoa zaigu. Zuen sustenguari esker, Enbata.Info artikuluak sarbide librean eta urririk eskaintzen segituko dugu, milaka lagunek astero irakurtzen segi dezaten, hola erronka abertzalea aitzinarazteko eta ikuspegi argiki aurrerakoi, ireki eta beste herri eta lurraldeekiko solidario batean ainguratuz.
Emaitza oro garrantzitsua da, nahiz eta euro/eusko guti batzuk eman. Zenbatekoa edozein heinekoa izanik ere, zure laguntza ezinbestekoa zaigu gure eginkizuna segitzeko.
50€/eusko edo gehiagoko edozein sustengurentzat, Enbataren urteko harpidetza lortzen edo eskaintzen ahalko duzu zehaztuko duzun posta helbidean. Milesker.
Zergapean bazira, zure emaitzak zerga beherapena ekarriko dizu (50 euro / eusko-ko emaitzak, 17 baizik ez zaizu gostako).