Enbata Hilabetekariko Sar Hitza
Udaberriko konfinamendu luzeak mahai gainean jarri zuen haur euskaldun anitzek euskararekin duten harreman urriaren arazoa. Anitzek, ikastolan dute euskaraz mintzatzeko eta euskara entzuteko parada bakarra. Udako oporretatik itzultzean, irakasleek maiz nabaritzen dute giro erdaldunean bizi diren haurren euskara maila apaltzen dela. Konfinamendu denboran, eten luze horren ondorioak kaltegarriagoak izan dira. Ez dakigu zer ekarriko duen ikasturte berriak, baina, itxura guztien arabera, deus onik ez.
Beste konfinamendu bat izanen da? Edo ikastetxe batzuetako haurrak etxera igorriko dituzte Covid19 proban positibo eman duen ikasle edo irakasle bat baldin badago?
Egoera horrek bistaratzen du euskararen ahulezia.
Baitezpadakoa baldin bada ere hezkuntza euskaraz eskaintzea –hori gabe ezinezkoa litzatekeelako belaunaldi berriak euskalduntzea eta, beraz, euskararen galera geldiaraztea–, argi gelditzen da horrekin bakarrik ez dela euskaldunduko gure herria.
Konfinamenduan agertu da eskolatik kanpo dena erdaraz dela. Eta familia bizia, lagun artea edo aisialdia erdaraz dutenek non daukate harremana euskararekin? Eta zer da haur horiei zabaltzen zaien mezua? Frantsesez edo espainolez bizi badira, euskarak ez badu funtsezko lekurik eskolaz kanpoko eremuetan, zergatik egin behar dute halako indarra hizkuntza horretan eskolatzeko, gero ez lanerako ez eguneroko bizirako ez badie balio? Zer gertatzen zaie giro erdaldunean hazi eta bizi izan diren eta ikasketak bururatu ondoan erdaraz bizi diren gazteei?
Euskaraz mintzatzeko ohiturarik hartu ez dutenek nekez jarraitzen dute euskaraz euskal girotik aparte bizi badira. Eta beren euskara maila biziki laster apaltzen da.
Arazoa ez da euskarak bi hizkuntza erraldoirekin lehiatu behar duela. Bistan da espainolaren eta frantsesaren indarra, bolumena eta presentzia lehergarriak direla euskara bezalako hizkuntza batentzat. Baina arazoa ez da 800.000 hiztun dituen hizkuntza bat milioika eta milioika hiztun dituen hizkuntza batekin lehiatzen ari dela. Arazoa da, bi hizkuntza erraldoi horiek duten botere politikoa. Eta politikoari loturik eta horren ondorioz, botere ekonomikoa eta kulturala.
Arazoa ez da euskarak bi hizkuntza erraldoirekin lehiatu behar duela…
Arazoa da, bi hizkuntza erraldoi horiek duten botere politikoa.
Eta politikoari loturik eta horren ondorioz,
botere ekonomikoa eta kulturala.
Txanpon horren bestaldea da euskarak ez daukan botere politikoa.
Azter dezakegu zer politika egiten duten ala ez Euskal Elkargoak, Eusko Jaurlaritzak, Nafarroako Gobernuak, Foru Aldundiek edo udalek, zer borondate duten edo ez, zer zeharbide aurkitzen duten euskararen aldeko neurri batzuk hartzeko edo ez…
Baina gainean dagoen arazoa beti bera da, eta izanen da: euskara, legez, bigarren mailakoa dela, frantsesaren edo espainolaren azpitik (EAEko eta Nafarroa Garaiko zati bateko ofizialtasunak ere ez du hausten hierarkia hori).
Hots, Euskal Herriaren independentzia politikoa da euskara zinez salbatzeko neurria. Hori erraten denean, beti bada norbait Irlandako kontra adibidea emateko, ulertarazteko independentziak ere ez duela bermatzen hizkuntza salbatzea. Erantzuna sinplea da: independentziak ez badu bermatzen, independentziarik ezak segurtatzen du heriotza.
Zorigaitzez, independentzia ez da epe laburrean ageri, eta euskararen borroka ez daiteke balizko independentziaren beha egon. Eta independentzia lortu gabe euskararen aldera zinezko urratsak egiteko, herri antolatu eta buru aske bat behar dugu. Buru askea, erran nahi baita beren burua frantses edo espainol herritar gisa ikusten ez duten eta lurralde zatiketa onartzen ez duten herritarrez osatua. Horrela bakarrik lortuko dugu euskara ez izatea etxe batzuetako edo eskolako hizkuntza bakarrik.
Indépendant, sans pub, en accès libre,
financé par ses lecteurs
Faites un don à Enbata.info
ou abonnez-vous au mensuel papier
Les temps sont difficiles, et nous savons que tout le monde n’a pas la possibilité de payer pour de l’information. Mais nous sommes financés par les dons de nos lectrices et lecteurs, et les abonnements au mensuel papier : nous dépendons de la générosité de celles et ceux qui peuvent se le permettre.
« Les choses sans prix ont souvent une grande valeur » Mixel Berhocoirigoin
Cette aide est vitale. Grâce à votre soutien, nous continuerons à proposer les articles d'Enbata.Info en libre accès et gratuits, afin que des milliers de personnes puissent continuer à les lire chaque semaine, pour faire ainsi avancer la cause abertzale et l’ancrer dans une perspective résolument progressiste, ouverte et solidaire des autres peuples et territoires.
Chaque don a de l’importance, même si vous ne pouvez donner que quelques euros. Quel que soit son montant, votre soutien est essentiel pour nous permettre de continuer notre mission.
Pour tout soutien de 50€/eusko ou plus, vous pourrez recevoir ou offrir un abonnement annuel d'Enbata à l'adresse postale indiquée. Milesker.
Si vous êtes imposable, votre don bénéficiera d’une déduction fiscale (un don de 50 euros / eusko ne vous en coûtera que 17).
Independentea, publizitaterik gabekoa, sarbide irekia, bere irakurleek diruztatua
Enbata.Info-ri emaitza bat egin
edo harpidetu zaitezte hilabetekariari
Garai gogorrak dira, eta badakigu denek ez dutela informazioa ordaintzeko ahalik. Baina irakurleen emaitzek eta paperezko hilabetekariaren harpidetzek finantzatzen gaituzte: ordaindu dezaketenen eskuzabaltasunaren menpe gaude.
«Preziorik gabeko gauzek, usu, balio handia dute» Mixel Berhocoirigoin
Laguntza hau ezinbestekoa zaigu. Zuen sustenguari esker, Enbata.Info artikuluak sarbide librean eta urririk eskaintzen segituko dugu, milaka lagunek astero irakurtzen segi dezaten, hola erronka abertzalea aitzinarazteko eta ikuspegi argiki aurrerakoi, ireki eta beste herri eta lurraldeekiko solidario batean ainguratuz.
Emaitza oro garrantzitsua da, nahiz eta euro/eusko guti batzuk eman. Zenbatekoa edozein heinekoa izanik ere, zure laguntza ezinbestekoa zaigu gure eginkizuna segitzeko.
50€/eusko edo gehiagoko edozein sustengurentzat, Enbataren urteko harpidetza lortzen edo eskaintzen ahalko duzu zehaztuko duzun posta helbidean. Milesker.
Zergapean bazira, zure emaitzak zerga beherapena ekarriko dizu (50 euro / eusko-ko emaitzak, 17 baizik ez zaizu gostako).