2013-04-24 :
Ipar Euskal Herriko ikastolek dituzten oztopoak kontuan hartuta, hiru urtez berrehuna mila euro bideratuko dira Lapurdiko ikastetxea berregituratzeko eta handitzeko lanak egiteko. Martin Garitano diputatu nagusiak dei egin dio Parisi jarrera alda dezan euskararen normalizazioan. Ipar Euskal Herriko ikastolen mugimenduarekin inplikatzeko eskatu dio Eusko Jaurlaritzari.
Martin Garitano diputatu nagusia Kanbon (Lapurdi) izan da gaur goizean, Xalbador Kolegioaren instalazioak bisitatzen eta ikastetxeko arduradunekin lankidetza hitzarmena sinatzen. Izan ere, Gipuzkoako Foru Aldundiak 600.000 euroko diru-laguntza bideratuko ditu Xalbador Kolegioa berregituratzeko eta handitzeko lanak egiteko. Aurten eta datozen bi urteetan, berrehuna mila euroko laguntza jasoko du ikastetxeak Gipuzkoatik.
Euskararen normalizazioari Frantziako administrazioak jartzen dizkion oztopo guztiak kontuan izanda, euskal herritarren arteko elkartasuna eta lankidetza behar-beharrezkoak direla adierazi du diputatu nagusiak. “Xalbador kolegioak lan miresgarria egin du. Lan horrek, jakina, segida izan behar du. Frantziak era guztietako oztopoak jartzen ditu euskaraz normaltasunez bizitzeko. Gipuzkoako Foru Aldundiak, hizkuntzaren etorkizuna ziurtatzeko erabaki sendoa hartu duen heinean, ezin dio iskin egin Lapurdin, Zuberoan eta Baxe Nafarroan pairatzen duzuen egoerari”, adierazi du Martin Garitanok.
Gipuzkoa arduraz jokatzen ari dela nabarmendu du. “Merezi du auzolanean aritzea. Merezi du, euskararen alde, lankidetzan aritzea. Ipar Euskal Herrian marra gorri guztiak gainditu ditu euskararen kontrako politikak. Merezi du euskaldunok indarrak biltzea, euskara guztion ondarea baita”.
Euskara ez du aintzakotzat hartzen Parisek. Lapurdin, Zuberoan eta Behe Nafarroan, euskaraz ikasteko hautua egin dutenek administrazioaren trabak pairatu behar dituzte. “Hollandek hitzeman zuen Eurokarta berretsiko zuela eta hizkuntzen legea egingo zuela. Halere, oztopoak besterik ez dituzte jaso Ipar Euskal Herriko ikastolek. Dei egiten diogu Parisi jarreraz alda dezan, guztion onerako”.
Laguntza publikoen beharra
Laguntza publikoak beharrezkoak dira Ipar Euskal Herriko ikastolak finantzatzeko. Diru publikorik ezean, ikastoletan diren haurren %90 ezin izango lirateke Seaskan ari, eta euskararen geroa oso ataka larrian geldituko litzateke Ipar Euskal Herrian. Patric Dallenes Baionako suprefetak Falloux legeaz baliatuta, ikastolentzako laguntza publikoak debekatu nahi izan ditu.
Garitanok Jaurlaritzari ere dei egin dio Ipar Euskal Herriko ikastolekin lankidetzan jardun dezan eta elkartasuna erakuts dezan. Izan ere, Patxi Lopezen Gobernuak ez zuen Seaskari hitzemandakoa bete. Urkulluren gobernuari zera esan dio: “Herri hau denon artean eraiki behar dugu. Denon elkartasuna da beharrezkoa”.
30 urteko ibilbidea
Xalbador ikastegia 1983ean ireki zen, kolegio mailan euskaraz jardun nahi zuten ikasleen beharrei segida emateko. Eremua 1987an erosi zen. Hainbat gurasok euren etxeak hipotekatu behar izan zituzten, ikastetxeak kreditu bat izan zezan. Proiektuak aurrera egin zuen diru biltze kanpaina bati esker eta Herri Urratsen jasotakoari esker.
90eko hamarkadan, ikastetxea handitu ahal izateko, Euskal Herri osotik bideratutako elkartasuna jaso zuen. Deba Goienetik, esaterako, hainbat gazte joan ziren auzolandegian laguntzera.
Seaskarekin batera, Xalbador etengabe garatu da, eta geroztik beste bi kolegio ireki dira, bata Ziburun Lapurdi kostaldeko ikasleentzat, eta bestea Larzabalen Behe Nafarroa eta Zuberoako ikasleentzat. Xalbadorrek Lapurdi barnealdeko ikasleak hartzen ditu, herri horietan ikastolak etengabe indartuz ari baitira. Datorren irailean 300 ikasle baino gehiago izango ditu Xalbadorrek.
Hitzarmen ekitaldia
Lankidetza hitzarmenaren bidez, Xalbador kolegioak berregituratzeko eta handitzeko lanak egin ahal izango dira. Hitzarmena Martin Garitano Gipuzkoako diputatu Nagusiak eta Terexa Lekunberri Xalbador Kolegioko lehendakaria izan dira. Ekitaldian, Zigor Etxeburua Gipuzkoako Euskarako zuzendaria, Koldo Tellitu Ikastolen Elkarteko lehendakaria eta Paxkal Indo Sehaskako lehendakaria izan dira.