Pirinio Atlantikoetako Kontseiluak “La Rhune 2020″ proiektua sustatzen du, Larrun mendiko instalazio turistikoak “eguneratzeko” helburuarekin. Gaur egun Larrunek urtero 360.000 bisitari ditu urteana eta, horren ondorioz Iparraldeko eta Departamentu osoko lekurik bisitatuena da. « Larrun ez hunki! » kolektiboa joan den uztailan sortu da izadia edo natura eta jendea produktu bilakatzea arriskatzen den « La Rhune 2020 » proiektu horren gaitzesteko. Kolektiboko kide den Ellande Alfaro-k Enbata.Info-ren galderei erantzun die.
Zer da Larrun 2020 proiektua ?
Gaur egun Larrungo trein ttikiak dituen berrikuntza beharretarik abiatuz, irabaziak handitzeko departamenduak pentsatua duen egitasmoa da.
Zertako xede hori plantan eman da?
Larruneko trena kudeatzen duen EPSA (Etablissement Public des Stations d’Altitude) departamenduari lotua den konpainiak beste bi eski oporlekuetan (Gourette – La Pierre st Martin) dituen diru galerak orekatzeko helburuarekin plantan eman da proiektua.
Zehazki, nor dira bultzatzaileak?
Departamendua eta EPSA enpresa…
Proiektuarentzat 35,9 milioi euroko aintzin kondua aurkezten da… ba dituzue xehetasunak?
Zenbaki hori bez-a kanpo da, beraz 43 milioi eurotik hurbilago da. Pentsatuz gisa huntako proiektuetan, maiz gainkostua gertatzen dela! Finantzaketa ez dute lotua, bainan, Europa, Estatua, eskualdea, Nafar gobernua dituzte aipatzen, beraz diru publikoa!
Nola jendarteratu dute proiektua?
Enpresa pribatuen bulegoetan egin proiektua da. Ez herritar ez hautetsi, ez natura 2000 gunean ez da aipamenik, ez konzertazirik izan. Prentsa bidez jakin dugu, denek bezala, departamenduko burua Lasserre, Azkain, Urruña eta Sarako alkateak, Epsako lehendakaria Brue eta zuzendaria Dourrieu eskuz esku zirela.
Nolaz sortu da Larrun ez hunki kolektiboa?
Larrun ez hunki kolektiboa uztaila hasieran sortu da Sarako Herriko etxean egin den biltzar publiko batean.
Sara, Azkain, Bera eta Urruñako herritarrekin lehenik eta haratago ere zabalduz…
Cade, Ideki, Larrun patrimoine commun, Sepanso, Auñamendi… elkarteekin koordinatzen gara, denak Larrun ez hunkiren gibelean.
Zer egin duzue orain arte eta zer ondorio lortu duzue?
Gutun bat igorri dugu Frantses ekologia ministroari. Haren kopiak igorriak izan dira Departamenduari, Prefetari, eta Ipar Euskal Herriko hiru diputatuei, hunkituak diren 4 Herriko Etxeei eta Euskal Elkargoari ere. Denei hitzorduak galdatuak izan dira. Lasserre-ek errezebitu gaitu, lehen harremana zen, kondutan hartzen duela eta konzertazio bilkurak proposatuko dituela erran digu. Gure aldetik proiektu hori baztertzeko eta beharrezkoak diren berrikuntza sinpletan egoiteko galdea egin dugu. Bestalde, herritarren mobilizazioa, prentsaurrekoa Larrunen, komunikazio kanpaña…horietan ere ari gara.
Zuen aburuz, zein dira Larrun 2020 proiektuak dakarzkien turismo ereduaren gehiegikeriak?
Soilik, irabazien haunditzeko helburua duen gogoetak dakarren eredua da. Irabazi gehiago egiteko jende gehiago. Eta horrek nun du muga? Gehiegikeriak: herritarrak gogoetetarik kanpo atxiki, turistak metatu, harrera kalitate txarra, izadia kaltetzea, diru publikoaren erabilera zentzugabea… Izadia eta jendea produktu bilakatzea…
Zerk dizue horrelako kezka sortzen?
Aski da ikustea EPSA enpresak dituen bi eski oporlekuetan azken urteetan zenbat diru publiko sartu duten eta hori diru galtzeetan izanik. Zergatik? Norentzat hoinbertze inbertsio? Bertze lehentasunik ez dea diru publikoaren inbertitzeko? Larrungo trein ttikiak aldiz irabaziak egiten ditu eta beraz operazio interesgarria da hau beraientzat!
Zein dira Larrun Ez Hunki-ren ondoko urratsak?
Buruhilaren 19an Sarako Lurberri gelan arratseko 7tan biltzar publiko bat eginen dugu, berrien emaiteko, oinarrien finkatzeko eta bereziki buruhiletik eta abendu arteko plangintza baten adosteko. Beraz ondoko urratsen berri biltzar hortarik aterako da.
Aupa Larrun ez hunki! Osoki ados. Jo beti aitzina!
Izadia zaindu behar dugu (AHTrik ez! Sud-Mines -ik ez! )
Dru publikoa herritarren beharrorduetarako erabili behar da!
Larrungo trena segurago izan dadin neurriak hartzearekin ados nago, baita ezinduak hobe ibil daitezen erranpa berezi batekin ere (Gasteizko Parte Zaharrean erranpa automatikoak eraiki zituzten aspaldin eta ongi integratzen dira bertakoi hiri inguruan.) Baina tren gehiago ipini eta aparkaleku gehiago eraikitzearekin ez nago batere ados, halako ebazpen batek kotxe eta jende gero eta gehiago eramanen duelako eta bertako bazterrak azkarrago izorratuko direlako. Bideoan erakusten duten erranpa horrek paisajearentzat oso kaltegarria izanen denez gero, erran gabe doa ez nagoela batere ados. Larrun babestu behar da, bestela parke arrunt eta itsusi bat bihurtuko zaiku.