par 
Beñat Oihartzabal
Mattin Larzabal hil zaigu! Ene belaunaldiko euskaltzale eta duela mende erdiko euskal miltanteentzat berri hitsa. Zinez, hitsa! Orok estimatzen eta maite genuen laguna baitzen Mattin. Gizon lagunkin, ele oneko, auzi eta kalapita alferrikakoen etsai, euskarari eta sorterriari errotik atxikia, beti prestik zagon hauen alde zerbaiten egiteko: galbidetik jalgiarazteko, eta alde bat hondatzetik edo osoki bestelakatzetik begiratzeko.
Euskaldun gisa, Elizaren jokabide askorekin frangotan ados ez izanagatik, etxetikako fede sosegagarria zebilkion gorputz-arimetan, horrek menturaz, barnez, segurtasun eta arinasun alegerazko bat, irriño batek maiz salatzen zuena, emaiten baitzion.
Baina, zergatik gorde eta ez aitor? Adin batean, lagunak joaitean, nori bere biziko puska osoak badoazkio.
Hala gertatzen niri ere egun: Bai, Mattin gogoan dudala, garai hartako oroitzapenak heldu zaizkit gogora. Bata bestearen gainetik, burrustaka. Eta badut uste orduko beste lagun batzuei ere berdin eginen zaiela: Amaia elkartearen udako euskal kultur egunak (1968-1970), Mattinek bezala, gazte andana batek egin baikenituen orduan zenbait jende, guretzat bihotz emaile zirenen ezagutzak: M. Pagolaren kantu airosak, Txillardegiren irakaspen gogoetagarriak, Etxamendi eta Larralderen xaramela denboraz kanpokoak, T. Montzonen hitzaldi xoragarriak, X. Leteren olerki kantore urragarrietan musikatuak, Pantxoa eta Peioren lehenbiziko gazteen aitzineko emanaldiak, P.Larzabalen, M. Legasseren eta P. Laffitteren kondakizunak gerla aitzineko abertzalegoaren hastapenez.
Nola ez aipa, bestalde, Mende Berri gazte taldeak Baionan zuen egoitza bitxi hura, nehor gutik irakur zitzazkeen euskal liburuz betea, gero, udako Iparraldeko lehenbiziko alfabetatzeko eta euskalduntzeko lehen udako ikastaldiak (1972), Mattin, L. Aizagerre, P. Zabaleta eta izenik orain gogora ezin dudan beste bat edo biga ere (lerro hauek irakurtzen badituzte, barka diezadatela) irakasle ginelarik; ahantzi gabe, Baionako Eliza nagusiko gose greba zalapartatsu hura, Mattinek ere, bere nahiz, baina ederki gostarik nik uste, bi astez edo goserik egon behar izan baitzuen. Francoren azkenaren eta ondoko urteetako Herriaren alde talde aktibistaren gauetako afitxatze basa, lehergarri haiek… Hitz euskal aldizkariaren sortzea, haren orrialdeak borondate onez kazetari talentuz baino gehiago belzten baigenituen. Baziren haatik, batzu, luma euskararen tintan bestek baino hobeki bustitzeko erraztasun gehiago zutenak…
Preseski, Mattinen lehenbiziko euskarazko artikuluak, nik uste, Hitz hartan atera ziren, Txema Larrea akuilatzaile, Mugalde Hendaiako sofrezko moldiztegian, non ez ziren ordu haietan, Gabi, Jean-Roch eta Ellandek, ahal bezala inprimatzen zuten Gernika izeneko gazte hilabetekari elebidunean egin.
Handik laster, Gure Irratia euskarazko irratia sortu zen eta haste-hastetik Mattin haren sortzaile-partaideetarik izan zen, gisa horretan bizi guziko euskal kazetari ibilbide batean sartzen baitzen. Ez nituzke oroiminez beterikako hitz hauek, Mattinen bizilaguna, Maddi, eta familia guzia, bereziki seme-alabak eta semetxi-alabatxiak, aipatu gabe bururaratu nahi.
Dakitela, beraz, anitz girela egun hauetan Euskal Herriko xoko honetan, bihotzez, haien penetan, haiekin bat egiten dugunak.
Mattinek preziatuko zuen, dudarik batere gabe, Iparraldeko gazte denborako lagunak eta adiskideak oro, etxekoekin batean, haren hilotzaren aitzinean, gogorapenetan eta bihozminetan, gogoz denak bat, bildurik ginauden. Goizegi joan hitzaigu, Mattin.
Irakurtzen diat hire ezpainetako irriñoan eta begieako ñirñirrean hire ihardespena: betierekoak azkena luze duela eta hik pazientzia labur… Halere, igurika gitzak, eskapurik gabe gu ere horratzekoak baikira. Heldu gitzauzkik, beraz. Sarri arte!
Indépendant, sans pub, en accès libre,
financé par ses lecteurs
Faites un don à Enbata.info
ou abonnez-vous au mensuel papier
Les temps sont difficiles, et nous savons que tout le monde n’a pas la possibilité de payer pour de l’information. Mais nous sommes financés par les dons de nos lectrices et lecteurs, et les abonnements au mensuel papier : nous dépendons de la générosité de celles et ceux qui peuvent se le permettre.
« Les choses sans prix ont souvent une grande valeur » Mixel Berhocoirigoin
Cette aide est vitale. Grâce à votre soutien, nous continuerons à proposer les articles d'Enbata.Info en libre accès et gratuits, afin que des milliers de personnes puissent continuer à les lire chaque semaine, pour faire ainsi avancer la cause abertzale et l’ancrer dans une perspective résolument progressiste, ouverte et solidaire des autres peuples et territoires.
Chaque don a de l’importance, même si vous ne pouvez donner que quelques euros. Quel que soit son montant, votre soutien est essentiel pour nous permettre de continuer notre mission.
Pour tout soutien de 50€/eusko ou plus, vous pourrez recevoir ou offrir un abonnement annuel d'Enbata à l'adresse postale indiquée. Milesker.
Si vous êtes imposable, votre don bénéficiera d’une déduction fiscale (un don de 50 euros / eusko ne vous en coûtera que 17).
Independentea, publizitaterik gabekoa, sarbide irekia, bere irakurleek diruztatua
Enbata.Info-ri emaitza bat egin
edo harpidetu zaitezte hilabetekariari
Garai gogorrak dira, eta badakigu denek ez dutela informazioa ordaintzeko ahalik. Baina irakurleen emaitzek eta paperezko hilabetekariaren harpidetzek finantzatzen gaituzte: ordaindu dezaketenen eskuzabaltasunaren menpe gaude.
«Preziorik gabeko gauzek, usu, balio handia dute» Mixel Berhocoirigoin
Laguntza hau ezinbestekoa zaigu. Zuen sustenguari esker, Enbata.Info artikuluak sarbide librean eta urririk eskaintzen segituko dugu, milaka lagunek astero irakurtzen segi dezaten, hola erronka abertzalea aitzinarazteko eta ikuspegi argiki aurrerakoi, ireki eta beste herri eta lurraldeekiko solidario batean ainguratuz.
Emaitza oro garrantzitsua da, nahiz eta euro/eusko guti batzuk eman. Zenbatekoa edozein heinekoa izanik ere, zure laguntza ezinbestekoa zaigu gure eginkizuna segitzeko.
50€/eusko edo gehiagoko edozein sustengurentzat, Enbataren urteko harpidetza lortzen edo eskaintzen ahalko duzu zehaztuko duzun posta helbidean. Milesker.
Zergapean bazira, zure emaitzak zerga beherapena ekarriko dizu (50 euro / eusko-ko emaitzak, 17 baizik ez zaizu gostako).