Inaki Irazabalbeitia, euskal idazle eta zientzia-dibulgatzailea
Europan 80 bat jatorrizko hizkuntza mintzatzen dira. Horietako batzuk ofizialak dira eta beste batzuk ko-ofizialak, baina gehienek ez dute estatus ofizialik. Ondorioz, Europako hizkuntza askok ez dute babes legalik eta arriskuan dago beraien biziraupena.
Europako Batasunaren oinarrizko printzipioetan hizkuntza- eta kultura-dibertsitatea babestea dago, bere lemak dioen moduan: in varietate concordia. Hale ere, Europako Batasunak printzipio horien babesa eta sustapena Estatuen menpe uzten du. Estatu guztiek ez dute jokamolde bera eta hizkuntza asko inolako babesik gabe dago. Europako Batasunaren mailako lege-neurri amankomunen faltan, estatu bakoitzaren borondatearen eta izpiritu demokratikoaren kalitatearen araberakoa izango da hizkuntzen babes-maila. Frantziaren jarrera ongi ezagutzen dugu eta kortsikeraren ko-ofizialtasuna ez onartzea izan da hexagonoko gutxiengo hizkuntzei egin zaien azken erasoa. Frantzia gutxiengo hizkuntzak babestera behartuko duen Europa mailako legedia ezinbestekoa da.
Europako Batasunak gutxiengoen hizkuntzak eta kulturak babesteko lege-garapen eta neurri minimo amankomun batzuk antola ditzan, Europako hainbat gizarte-eragilek ‘Minority Safepack’ izeneko herritarren ekimena bultzatzen ari dira. Ekimenak 1.000.000 bat sinadura bildu beha ditu Batasuneko 7 estatu desberdinetan gutxienez 2018ko apirilaren 3a baino lehen eragina izan dezan.
Hauek dira Europako Batasunari egiten zaizkion eskakizunak:
1. EBak Estatuei gomendatzea hizkuntza- eta kultura-dibertsitatea babestea eta sustatzea.
2. Finantziazio-programak abiatzea hizkuntza-komunitate gutxituentzat.
3. Hizkuntza Dibertsitatearen Zentroa delakoa sortzea.
4. EBren erregio-garapenerako funtsen helburuetan, gutxiengo nazionalen babesa eta kultura- eta hizkuntza-dibertsitatearen sustapena aintzat hartzea.
5. Gutxiengoek gure gizarteei eta Europari ematen dioten balio erantsiari buruzko ikerketa egitea.
6. Estaturik gabeko gutxiengoentzat estrategia konpartitu eta zeharkakoak bultzatzea.
7. Europako copyright lege bateratu bat, kultur zerbitzuak eta emanaldiak norberaren ama-hizkuntzaz eskuratu ahal izateko.
8. Ikus-entzunezko edukiak mugaz gaindi hizkuntza gutxituetan eskaintzeko eta jasotzeko zerbitzu-askatasuna.
9. Gutxiengoen kulturaren eta ondarearen adierazpideak eta komunikabideak estatu-laguntzen arautegitik salbuestea.
Ekimenaren alde sinatzera gonbit egiten dizuet. Porrot galanta izango litzateke 1.000.000 sinadura horiek ez lortzea. Erraza da, Internet egin baitaiteke helbide honetan: www.minority-safepack.eu/main/index.